Gonty to nie takie skomplikowane

Możesz to zrobić samodzielnie

Gonty bitu​miczne to pokrycie lekkie, elastyczne, trwałe, a przy tym jedno z najtańszych na rynku. Doskonale sprawdza się na wszelkiego typu dachach skośnych, nawet mających skomplikowany kształt. Przekonaj się, że układanie gontów jest bardzo proste.

​

Fot 1. Gonty to lekkie pokrycie, zatem nie obciążają zanadto konstrukcji dachu, są też łatwe w transportowaniu i montażu

Gonty są zbudowane dość podobnie jak papa. Mają rdzeń z welonu szklanego z obu stron powleczony bitumem. Wierzchnią stronę zdobi i zabezpiecza kolorowa, mineralna posypka. Arkusze gontów mają trzy rodzaje kształtów: karpiówka, heksagonalny oraz prostokątny, dzięki czemu wykończony nimi dach przypomina trochę ten pokryty dachówką karpiówką, heksagonalnymi płytkami dachowymi lub drewnianym gontem. Gonty dostępne są też w bogatej gamie kolorystycznej. Ich arkusze mają długość 1 m i szerokość 32-35 cm. Grubość wynosi około 5 mm. Pakowane są w paczki, a na każdej z nich widnieje informacja, na ile m2 efektywnego krycia starcza. Gonty są przeznaczone do krycia dachów o kącie nachylenia połaci od 12 do 75o. W wyjątkowych sytuacjach możliwy jest też ich montaż na połaciach praktycznie pionowych, jednak w takim przypadku niezbędnym jest podklejenie każdego lista gontu odpowiednim klejem np. Matizol Shingle Flex.​​

Gonty mają pod spodem masę bitumiczną, która po zerwaniu foli zabezpieczającej (potrzebnej na czas transportu) powoduje, że kolejne warstwy gontów zamocowanych do dachu sklejają się samoczynnie, co powoduje ich bardzo dobrą hydroizolacyjność. Wyróżnia je bardzo wysoką izolacyjność akustyczną, ponieważ materiał bitumiczny będący ich budulcem ma zdolności amortyzujące i nie przenosi odgłosów spadających na dach kropli deszczu, kulek gradu, czy szyszek z pobliskich drzew. Co równie ważne, podczas układania pozostaje bardzo niewiele odpadów.

Dwa typy gontów Matizol

Jaka jest różnica pomiędzy gontami MATIZOL a MATIZOL MAX? Pierwsze mają mniejszą grubość 2,5mm, drugie większą - 2,8mm, przez co objęte są dłuższym okresem gwarancji. W przypadku gontów MATIZOL sięga on 12lat, a dla MATIZOL MAX to 15lat.

Potrzebne materiały, narzędzia i przybory
Żeby poprawnie wykonać pokrycie musisz się zaopatrzyć nie tylko w gonty, ale też w papę podkładową, ocynkowane spiralne lub pierścieniowe gwoździe z szerokimi łebkami, klej bitumiczny, młotek lub pneumatyczną gwoździarkę, miarkę, sznurek traserski, nóż z hakowym ostrzem.
Może się też przydać stopka dekarska, pas dekarski oraz nożyce do cięcia blachy.

Podłoże pod gonty

Gonty układa się na sztywnym poszyciu wykonanym z płyt OSB, MFP albo z desek grubości 2,5 cm oraz szerokości 12-15 cm, najlepiej łączonych na pióro i wpust. Jako materiał na poszycie możesz również zastosować sklejkę o grubości minimum 15mm. Producent gontów MATIZOL zaleca wykonanie podkładu z papy podkładowej na welonie szklanym lub na osnowie poliestrowej. Niedopuszczalna jest stosowanie papy na osnowie z tektury technicznej.
Jednym z lepszych produktów do zastosowania jako podkład jest papa na osnowie z włókniny poliestrowej W/PV- super SBS. Pasy papy należy układać równolegle do okapu i mocować do poszycia gwoździami papiakami lub innymi gwoździami z szerokim łbem. Ich rozstaw powinien wynosić od 15 do 25cm.

Zasady montażu gontów bitumicznych

Po ułożeniu papy przychodzi czas na zamocowanie obróbek blacharskich na szczytach, czyli bocznych krawędziach połaci dachu. Później zamocuj wzdłuż okapu pas podrynnowy. Obróbki blacharskie możesz przybijać papiakami. Układanie gontów zacznij od wyznaczenia środka połaci dachu, a żeby to zrobić najwygodniej jest wyznaczyć linię prostopadłą do linii okapu metodą cyrkla lub przy pomocy urządzenia elektronicznego. Należy wyznaczyć też linie prowadzące, oddalone w lewo i prawo o 50 cm od linii środkowej. 

Teraz ułóż pas startowy, korzystając z jednej z dwóch metod:

1. odcięcie części ekspozycyjnej – z arkuszy przewidzianych na wykonanie pasa startowego odetnij łuski, heksagony lub prostokąty, czyli elementy tworzące wzór i zamocuj pozostałe po takiej obróbce prostokątne pasy. W tym celu oderwij od spodu folię ochronną, nanieś na obróbkę okapu dwa pasy kleju bitumicznego, układaj po kolei pasy i przybijaj. Pasy powinny wychodzić na około 2 cm poza krawędź pasa nadrynnowego. Na koniec pozostaje ściąć prawy i lewy górny narożnik pasa startowego.
2. odwrócenie arkuszy w pierwszym rzędzie – wyznacz linię startową, odmierzając 29 cm od krawędzi pasu nadrynnowego – jeśli stosujesz gont heksagonalny lub 32 cm – jeśli wybrałeś gont w kształcie łuski lub prostokątów. Z arkuszy odrywaj po kolei folie ochronną. Na obróbkę okapu nanieś dwa pasy kleju bitumicznego. Arkusze ustawione wycięciami w stronę kalenicy dachu przybijaj wzdłuż linii ​startowej. Tak powstały pas startowy musi wystawać poza krawędź pasa nadrynnowego na około 2cm.
   

Gonty szykowane do zamocowania wybieraj na przemian z różnych paczek,  co najmniej z 5, a nie po kolei z jednej. Przed montażem z każdego arkusza odrywaj folię ochronną. Gonty przytwierdzaj ocynkowanymi gwoździami papowymi długości 1,5-2 cm. Stosuj po 5-6 sztuk na jeden arkusz. Przybijaj je około 1.5 cm nad wcięciem między listkami gontu. Pamiętaj, że końcówka gontów z pierwszego rzędu musi być zlicowana z krawędzią pasa startowego. Montaż rozpoczynaj od wytyczonej wcześniej linii środkowej. Kolejny rząd natomiast zaczynaj od linii odsuniętej od niej o 50 cm. Gonty są wyposażone w zamek ułatwiający układanie poszczególnych arkuszy. Przy szczytach dachu każdy pas gontu podklejaj i ścinaj jego narożnik pod kątem 45^o.

Miejsca trudne​

• Okap – możesz zabezpieczyć go obróbką blacharską. Mocuje się ją wzdłuż krawędzi sztywnego deskowania. Obróbkę można również zastąpić pasem tak zwanej taśmy koszowej lub zwykłej papy. Musi on wystawać około 1-1,5 cm poza okap. Krawędzie desek trzeba przedtem sfazować, czyli nieco stępić. Dopiero gdy okap jest tak zabezpieczony układa się pierwszy rząd gontów, ale tak, żeby wycięte wzory skierowane były w kierunku kalenicy. Zamiast tego można ułożyć odpowiednio szeroki pas papy z posypką o kolorze identycznym jak gonty.
  
  
• Kosz – masz do wyboru kilka metod wykończenia tego trudnego miejsca na dachu. Pierwsza propozycja, to zrobienie kosza otwartego. W tym celu, zanim ułoży się papę podkładową na całych połaciach, wzdłuż kosza mocowany jest pas papy o szerokości około 1 m. Pasy papy podkładowej muszą na niego zachodzić na około 15 cm z każdej strony. Następnie wzdłuż kosza układa się taśmę koszową o barwie dobranej do koloru gontów. Taśmę koszową przybija gwoździami. Rozstaw tych łączników to około 45 cm. Musza być umieszczane nie bliżej niż 25 cm od krawędzi. Gonty z lewej i prawej strony taśmy koszowej układa się tak, żeby zachodziły na nią. Każdy taki gont powinien mieć ścięty górny narożnik w odległości 5 cm od krawędzi. Pamiętaj, aby gonty dochodzące do kosza trzeba podklejać klejem bitumicznym. Druga metoda, polega na zrobieniu kosza przeplatanego.  Różnica polega na tym, że nie stosuje się tu taśmy koszowej. Arkusze gontów układa się natomiast na przemian, tak żeby zachodziły na kosz. Ich krawędzie przybija się w koszu, w odległości mniej więcej 15 cm od jego środka. Istnieje też trzecia metoda – kosz przycięty. W tym przypadku poszczególne rzędy gontów z jednej połaci układa się, przekładając je na sąsiednią połać, na odległość 10-15 cm. Wytycza się na nich linię sznurem kredowym, oddaloną o 2 cm od osi dachu, w kierunku niewykończonej połaci. Następnie układa się gonty na drugiej połaci i docina w miejscu wytyczonej kolorowej linii. Gonty się przybija i podkleja.
  
  
• Kalenica – wzdłuż niej mocuje się gonty, ale pocięte. Odcina się poszczególne odcinki gontu – łuski, prostokąty lub trapezy, zależnie od modelu.  Następnie przybija się je prostopadle do linii kalenicy, tak aby każdy kolejny zachodził na wcześniej zamocowany.  Gwoździe lub zszywki umieszczaj w odległości 2,5 cm od brzegu gonta, po obu stronach kalenicy. Możesz też zastąpić kawałki gontów długim pasem kalenicowym, co będzie z pewnością prostsze, lecz da mniej estetyczny efekt.
  
  
• Komin – trzeba wokół niego zrobić obróbkę blacharską. Taki stalowy kołnierz, za kominem i po bokach musi być schowany pod gonty, a na dole wyprowadzony na powierzchnię pokrycia. Obróbka powinna składać się z dwóch niezależnych od siebie części. Kołnierz dolny trzeba przybić do sztywnego poszycia, opaskę – do komina.

​

Fot 2. Dzięki welonowi szklanemu stanowiącemu zbrojenie gontów są one stabilne wymiarowo i odporne na rozerwanie

​